کتاب زندگی در پیش رو یکی از معروف‌ترین و برجسته‌ترین آثار ادبی جهان به شمار می‌رود. با اینکه چندین دهه از انتشار آن می‌گذرد، اما هنوز هم این کتاب در صدر فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های داستانی جهان قرار دارد. کتاب زندگی در پیش رو نوشته‌ی رومن گاری نویسنده مشهور فرانسوی است. این کتاب نخستین بار در سال 1975 به چاپ رسید. زندگی در پیش رو جایزه‌ی معتبر گنکور را نصیب رومن گاری کرد. کتاب زندگی در پیش رو در ایران نیز بسیار پرطرفدار است. کتاب نخستین بار به همت لیلی گلستان مترجم سرشناس و کاربلد ترجمه شد که پس از چند نوبت چاپ توقیف شد. اما این امر نتوانست از میزان استقبالی که نسبت به کتاب شده بود بکاهد و پس از سال‌ها که چاپ افست آن دست به دست می‌شد، نسخۀ قانونی آن دوباره به ویترین کتابفروشی‌ها برگشت. خواندن این کتاب جذاب به دوستداران کتاب به خصوص علاقه‌مندان به ادبیات داستانی پیشنهاد می‌شود.
مقاله حاضر سعی دارد تا به معرفی این کتاب جذاب و خواندنی بپردازد.
درباره‌ی رومن گاری نویسنده‌ی کتاب زندگی در پیش رو
رومن گاری با نام اصلی رومن کاسیو نویسنده، فیلمنامه‌نویس، کارگردان، خلبان جنگی و دیپلمات فرانسوی در سال 1914 در شهر ویلنیوس در کشور لیتوانی به دنیا آمد. هنگامی که کودک بود پدرش خانواده را ترک کرد و او با مادرش به تنهایی زندگی می‌کرد. زمانی که چهارده ساله بود به همراه مادرش راهی فرانسه و در شهر نیس ساکن شدند. پس از آن برای تحصیل در رشته‌ی حقوق به پاریس رفت. پرداخت. او همچنین دوره‌ی خلبانی در نیروی هوایی فرانسه را در همان زمان در پاریس گذراند و با شروع جنگ جهانی دوم به نیروی آزادی بخش فرانسه در اروپا پیوست. او در این دوران توانست مدال‌ها و افتخارات زیادی را به خاطر خدمات و موفقیت‌هایش در جنگ کسب کند.
رومن گاری پس از جنگ در مقام یک دیپلمات به فعالیت پرداخت و سپس به عنوان سخنگوی هیئت نمایندگان فرانسوی سازمان ملل متحد ابتدا در نیویورک و سپس در لندن مشغول به کار شد. او همزمان با فعالیت‌های سیاسی خود نوشتن را هم به طور جدی دنبال می‌کرد. نخستین کتاب او با نام «تربیت اروپایی» در سال 1945 منتشر شد و توانست جایزه‌ی منتقدین فرانسه را برای او به ارمغان آورد. برخی از کتاب‌های او با نام مستعار به چاپ رسیده‌اند. از رومن گاری کتاب‌های زیادی به زبان‌های فرانسه و انگلیسی منتشر شده است. که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به زندگی در پیش رو، خداحافظ گاری کوپر، مردی با کبوتر، لیدی ال و پرندگان می‌روند در پرو بمیرند را می‌توان نام برد. رومن گاری توانست دو بار جایزه ادبی معروف گنکور را نصیب خود کند. رومن گاری در حیطه‌ی سینما نیز فعالیت می‌کرد و فیلم پرندگان می‌روند در پرو بمیرند را با بازی همسرش جین سیبرگ بازیگر آمریکایی در سال 1968 کارگردانی کرد.
رومن گاری در دوم دسامبر 1980 در سن 66 و یکسال پس از خودکشی همسرش جین سیبرگ با شلیک گلوله به زندگی خود پایان داد.
خلاصه کتاب زندگی در پیش رو
زندگی در پیش رو داستان زندگی پسربچه‌ای به نام محمد است که او را مومو صدا می‌کنند. محمد در سه سالگی به خانم رُزا واگذار شده است. خانم رزا پیرزنی یهودی است که در جوانی یک روسپی بوده که حالا در ازای دریافت ماهیانه مبلغی کم از روسپی‌زادگان نگهداری می‌کند. مومو به همراه خانم رزا و افرادی مثل خودش در طبقه ششم ساختمانی در یکی از محله‌های فقیرنشین فرانسه زندگی می‌کند.
داستان از زبان مومو روایت می‌شود، او بچه‌ای بسیار باهوش است که همه چیز را خوب می‌بیند و خوب به خاطر می‌سپارد. هم صحبت‌های او یک پیرمرد مسلمان و یک پیرزن رنج کشیده هستند. هر چند که او با بچه‌های هم سن و سال خود بازی می‌کند و حرف می‌زند اما با آن‌ها یکی نمی‌شود و بچه نمی‌شود. مومو خود را بیشتر متعلق به دنیای بزرگسالان می‌داند تا بچه‌ها. ذهن کنجکاو او همیشه در پی دانستن همه چیزِ است. در واقع عشق بزرگش دانستن است. با اینکه او هم مانند اطرافیانش فقر، رنج و خشونت را به وضوح در اطرافش می‌بیند و لمس می‌کند، اما برخلاف آن‌ها او با نگاهی زیبا به زندگی نگاه می‌کند.
نقد کتاب زندگی در پیش رو
در کتاب زندگی در پیش رو شخصیت‌های زیادی با فرهنگ‌ها و مذهب‌های مختلف حضور دارند. رومن گاری در شخصیت پردازی زندگی در پیش رو بسیار درخشان ظاهر شده است. روایت‌های مومو از زندگی و آدم‌های اطرافش پر از جذابیت هستند. او با لحن کودکانه‌ای روایت‌گر داستانی پر از ماجرا است. گاه حتی جمله‌بندی‌هایش غلط است که این مسئله باعث می‌شود تا درک گفته‌هایش که پر از عبارات و مثال‌های عجیب و غریب هستند برای خواننده مشکل شود، اما رفته رفته خواننده به لحن او عادت می‌کند و در طول داستان به خوبی با او همراه و وارد دنیای او می‌شود.
درست است که رومن گاری در کتاب زندگی در پیش رو وقایع گزنده و تلخی را به نمایش می‌گذارد. محله‌ای که مومو در آن زندگی می‌کند پر از رنج و فقر و بدبختی است، اما او با خلق قهرمانی همچون مومو زیبایی‌های زندگی، عشق و امیدواری را در دل داستان جای می‌دهد و زندگی را از دریچه‌ی نگاه کودکانه و معصومانه‌ی او به تصویر می کشد. قهرمان کتاب زندگی در پیش رو تشنه‌ی دانستن است، به زندگی عشق می‌ورزد و آن را با تمام سختی‌ها و غم‌هایش می‌پذیرد. هر چه که قهرمان داستان بزرگتر می‌شود بیشتر درک می‌کند که زندگی بدون دوست داشتن دیگری ممکن نیست، هر چند که رنج و بدبختی از هر سو به آدم هجوم آورد. یکی از نقاط مثبت کتاب زندگی در پیش رو این است که کاملاً بی طرفانه و بدون هیچ قضاوتی روایت می‌شود.
اگرچه مومو به عنوان قهرمان کتاب زندگی در پیش رو یک بچه‌ی عادی نیست، اما برای خواننده بسیار جذاب است و به خوبی می‌تواند با او همراه شود.
ترجمه‌ی بسیار خوب و درخشانِ لیلی گلستان از این کتاب که به گفته‌ی خودش سعی کرده است تا کاملاً به متن اصلی وفادار بماند خواندن آن را بسیار لذت بخش می‌کند.
تهیه و خرید کتاب زندگی در پیش رو
کتاب زندگی در پیش رو با ترجمه‌ی لیلی گلستان نخست توسط انتشارات بازتاب نگار و سپس نشر ثالث به بازار کتاب عرضه شده است. نسخه‌ی الکترونیکی آن نیز در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد که از مؤسسه‌های عرضه کننده‌ی آن می‌توان به فیدیبو اشاره کرد. نسخه‌ی صوتی آن نیز توسط سایت نوار برای کسانی که به کتاب‌های صوتی علاقه دارند قابل دریافت است.
